АҚШ президенти Дональд Трамп ва Россия раҳбари Владимир Путин ўртасидаги саммит Украинада ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувсиз якунланди. Матбуот анжуманида эса икки томон журналистларнинг саволларига жавоб бермади.
Уч соатга яқин давом этган музокаралардан сўнг матбуотга уч дақиқалик қисқа баёнот берган Трамп жамоаси “катта тараққиётга эришганини”, аммо “ҳали тўлиқ натижага етиб борилмаганини” ва Кремлнинг Украинага қарши урушига чек қўйиш бўйича келишув тузилмаганини айтди.
Учрашув Аляска штатидаги Анкоридж шаҳри яқинида жойлашган АҚШнинг Элмендорф қўшма ҳарбий базасида бўлиб ўтди. Путин ҳам, Трамп ҳам қайси масалалар бўйича келишилгани ёки нима тўсиқ бўлгани ҳақида деярли ҳеч қандай тафсилот бермади.
Украина иштирокисиз Путин билан учрашгани учун айримлар томонидан танқид қилинган Трамп натижалар ҳақида Украина президенти Владимир Зеленскийга, НАТО ва Европа иттифоқчиларига қўнғироқ қилиб ахборот беришини билдирди.
“Келишув йўқ экан, у ҳолда ҳеч қандай келишув йўқ”, — деб огоҳлантирди Трамп.
Браузерингиз HTML5 ни қўллаб- қувватламайди
US-Russia Summit Ends With Talk Of 'Understanding' But 'No Deal'
“Мен бир неча қўнғироқларни бошлайман ва уларга нима бўлганини айтаман, аммо биз жуда самарали учрашув ўтказдик ва кўп нуқталар бўйича келишувга эришдик,” — деди Трамп.
“Фақат жуда оз масалалар қолди. Айримлари унчалик муҳим эмас. Бир масала энг муҳим бўлиши мумкин, аммо бизда уни ҳал қилиш имконияти катта.”
Трамп Москва тажовузини тўхтатмаса, Россияга санкциялар ва унинг савдо ҳамкорларига божларни жорий этиш билан таҳдид қилиб келган. Бироқ у бу чораларни амалга оширишни тўхтатиб турибди, бу Киев ва Брюсселда норозилик уйғотган. У Москвага иқтисодий жазо чоралари қўлланиши дипломатия жараёнини тўхтатиб қўйишидан хавотир билдирган. Трамп матбуот баёнотида санкциялар ҳақида ҳеч нарса айтмади.
Саммитдан кейин Fox News’нинг Шон Ҳэннитийга берган интервьюсида Трамп яна келишувга эришилмаганини қайд этди, аммо “жуда кўп нуқталар муҳокама қилинганини” ва “бир-иккита жиддий масала” бўйича келишувга эришилганини айтди. Аммо у аниқ мисоллар келтирмади.
Трамп қўшимча қилди: “Эндиликда бу ишни тугатиш Президент Зеленский зиммасида. Шунингдек, Европа давлатлари ҳам бироз иштирок этиши керак. Аммо асосий масъулият Зеленский зиммасида.”
Путин Россия низонинг “асосий сабаблари” йўқотилишида қатъий туришини таъкидлади. Бу Кремл тилида Украина НАТОга қўшилиш умидидан воз кечиши ва армиясини амалда қуролсизлантириши лозимлигини англатади — бу эса Киев томонидан кўпдан бери рад этиб келинаётган масалалардир. Шу билан бирга Путин “Украина хавфсизлиги ҳам таъминланиши керак” деб қўшимча қилди. Путин вақт-вақти билан Украинанинг умуман мавжуд бўлиш ҳуқуқини ҳам шубҳа остига қўйган.
Вақт фарқи сабаб Киев ёки Европа Иттифоқи расмийлари томонидан дарҳол изоҳ берилмади. Улар узоқдан хавотир билан кузатиб турибди, чунки ҳар қандай янгилик Украина хавфсизлиги ва суверенитетига таҳдид солиши мумкин.
Hudson Institute катта таҳлилчиси Люк Коффи Озодликка айтишича, саммитда энг катта ютуқни Путин қўлга киритди ва “амалда Россияга яна санкция ёки бож қўйилмаслигини кафолатлади.”
“У уруши учун кўпроқ вақт сотиб олди ва энди халқаро легитимликка эга бўлди — камида АҚШ президентидан. Ва у буларнинг барчасига ҳеч нарса бермасдан эришди,” — деди Коффи.
Сан-Диего давлат университети профессори Михаил Алекссеев эса жараёндаги тўхташлар Путиннинг максималист талабларидан чекинмаганини кўрсатади, деб таъкидлади.
“Бу менга шунчаки Россия ўзининг доимий позицияларини такрорлаганини англатади. У ўз позициясини ўзгартирмади,” — деди у Озодликка.
“Путин албатта бу учрашувдан хоҳлаганини олди. У кутув, қизил йўлқоп, қўл сиқишларни олди. Аслида, бу уни дунё етакчиси сифатида нормаллаштирди. Уруш эса четга сурилди ва Россиянинг Украинага тажовузидан диққат чалғитилди,” — деди Алекссеев.